ഓഗസ്റ്റ് മാസത്തില്‍ യെമനില്‍ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ സ്‌കൂളിലേക്ക് മടങ്ങും. എന്നാല്‍, രാജ്യത്ത് സംഘര്‍ഷം തുടരുകയും വിദ്യാഭ്യാസ മേഖല ശോഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനാല്‍, എല്ലാ അധ്യാപകരും വിദ്യാര്‍ത്ഥികളും ആവേശഭരിതരല്ല.
2014-ല്‍ യുദ്ധം ആരംഭിച്ചതുമുതല്‍, പ്രത്യേകിച്ച് 2015-ല്‍ സൗദിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സഖ്യസേനയുടെ സൈനിക ഇടപെടലിനുശേഷം യെമനിലെ വിദ്യാഭ്യാസം യുദ്ധത്തിന് ഇരയായിട്ടുണ്ട്. സ്‌കൂളുകള്‍ക്ക് കേടുപാടുകള്‍ സംഭവിക്കുകയോ നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയോ ചെയ്തിരിക്കുന്നു. അധ്യാപകര്‍ ജോലി ഉപേക്ഷിച്ചു. സ്‌കൂള്‍ പ്രായമുള്ള ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുട്ടികള്‍ പഠനം ഉപേക്ഷിക്കുകയോ സ്‌കൂളില്‍ ചേരുകയോ ചെയ്തിട്ടില്ല.
ഇറാന്‍ സഖ്യകക്ഷിയായ ഹൂതി വിമതരും അന്തര്‍ദേശീയമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട സര്‍ക്കാരും തമ്മിലുള്ള ആഭ്യന്തര കലഹം നിരവധി പൗരന്മാര്‍ക്ക് വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെ മറച്ചുവെച്ചിരിക്കുന്നു. ഒരു പതിറ്റാണ്ടായി അദ്ധ്യാപനം നടത്തുന്ന സാലിഹ് പറയുന്നത്, യുദ്ധത്തിന്റെ പ്രത്യാഘാതം വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ക്കും അധ്യാപകര്‍ക്കും ഒരുപോലെ നേരിടേണ്ടി വന്നിട്ടുണ്ടെന്നാണ്.
‘വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ക്ക് സുരക്ഷിതമായി ക്ലാസ് മുറികളിലേക്ക് പോകാനും വിദ്യാഭ്യാസം നേടാനും അവരുടെ ഗൃഹപാഠത്തില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാനും കഴിയുന്ന സമാധാനപരമായ അന്തരീക്ഷത്തില്‍ ഈ പുതിയ അധ്യയന വര്‍ഷം മുന്നോട്ട് പോകുമെന്ന് ഞാന്‍ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. വിമാന ആക്രമണങ്ങളെയോ ബോംബിങ്ങുകളെയോ ഇന്ധന പ്രതിസന്ധികളെയോ ഭയപ്പെടാതെ ഞാന്‍ പഠിപ്പിച്ച ദിവസങ്ങള്‍ എനിക്ക് നഷ്ടമാകുന്നു’. നിലവില്‍ സനയിലെ ഒരു സ്വകാര്യ സ്‌കൂളിലെ അദ്ധ്യാപികയായ സാലിഹ് പറഞ്ഞു.
ആഗസ്ത് 2-ന് നടക്കുന്ന യുദ്ധവിരാമം, യുദ്ധം ചെയ്യുന്ന യെമനിനും പ്രത്യേകിച്ച് വിദ്യാഭ്യാസ മേഖലയ്ക്കും ഗുണം ചെയ്യുന്ന കരാറുകള്‍ ഉണ്ടാക്കുന്നതിലേക്ക് നയിക്കുമെന്ന് ഇപ്പോള്‍ ആളുകള്‍ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. യെമനിലെ 2,900-ലധികം സ്‌കൂളുകള്‍ നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയോ കേടുപാടുകള്‍ വരുത്തുകയോ വിദ്യാഭ്യാസേതര ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്തിട്ടുണ്ടെന്ന് യുഎന്‍ റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. തല്‍ഫലമായി, ഏകദേശം 1.5 ദശലക്ഷം സ്‌കൂള്‍ വിദ്യാര്‍ത്ഥികളെ അത് പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചു.
ഹൂത്തികളുടെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള പ്രവിശ്യകളിലെ ഏകദേശം 170,000 അധ്യാപകര്‍ക്ക് 2016 മുതല്‍ സ്ഥിരമായ വേതനം ലഭിച്ചിട്ടില്ല. ഇവരില്‍ പലരും മറ്റ് മേഖലകളില്‍ ഉപജീവനമാര്‍ഗം നേടുന്നതിനായി ജോലി ഉപേക്ഷിക്കാന്‍ നിര്‍ബന്ധിതരായി.
‘ഈ അധ്യയന വര്‍ഷം ആരംഭിക്കുമ്പോള്‍, ഞങ്ങള്‍ക്ക് നല്‍കാത്ത ശമ്പളം നല്‍കാന്‍ ഞങ്ങള്‍ ഹൂതി അധികാരികളോടും യെമന്‍ സര്‍ക്കാരിനോടും ആവശ്യപ്പെടുന്നു. അവരുടെ പോരാട്ടമാണ് ഞങ്ങളെ ദുരിതത്തിലേക്ക് തള്ളിവിട്ടത്’. സനയിലെ ഒരു പബ്ലിക് സ്‌കൂളിലെ അധ്യാപകനായ അമല്‍ അല്‍ ജസീറയോട് പറഞ്ഞു. തനിക്ക് അറിയാവുന്ന ഒരേയൊരു ജോലി അദ്ധ്യാപനം മാത്രമാണെന്നും അമല്‍ പറയുന്നു.
‘ഞങ്ങള്‍ അധ്യാപകര്‍ വിവരങ്ങളാല്‍ വിദ്യാര്‍ത്ഥികളുടെ മനസ്സിനെ പോഷിപ്പിക്കുന്നു. പക്ഷേ, ഞങ്ങളുടെ കുട്ടികള്‍ക്ക് ഭക്ഷണം കൊടുക്കാന്‍ വരുമാനം വേണം. പ്രതിഫലമില്ലാതെ ഈ ജോലി ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്നാല്‍, ഒരു പക്ഷേ നമ്മുടെ പ്രയത്നം സമൂഹത്തിന് പ്രധാനമല്ല എന്നാണ് അര്‍ത്ഥമാക്കുന്നത്. അത് നിരാശാജനകമാണ്’. അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു.
യെമന്‍ അദ്ധ്യാപകര്‍ക്ക് ശമ്പളം നിഷേധിക്കുന്നത് രാജ്യത്തെ വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് കനത്ത തിരിച്ചടിയാണെന്ന് യെമന്‍ ആസ്ഥാനമായുള്ള അര്‍വ ഓര്‍ഗനൈസേഷന്‍ ഫോര്‍ ഡെവലപ്മെന്റ്, റൈറ്റ്സ് ആന്‍ഡ് ഫ്രീഡംസ് മേധാവി അമതല്ല അല്‍ഹാജി പറഞ്ഞു.
അധ്യാപകരുടെ ശമ്പളം നിര്‍ത്തുന്നത് വിദ്യാഭ്യാസ പ്രക്രിയയെ തടസ്സപ്പെടുത്തുകയും ദാരിദ്ര്യത്തെ ആഴത്തിലാക്കുകയും ചെയ്തു. ശമ്പളമില്ലാതെ, അധ്യാപകര്‍ക്ക് ജോലി ചെയ്യാന്‍ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധരാകാനോ അവരുടെ വീടുകളില്‍ നിന്ന് അകലെയുള്ള സ്‌കൂളുകളില്‍ എത്താനോ കഴിയില്ല. പിന്നാക്കം നില്‍ക്കുന്ന വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ സ്‌കൂളില്‍ നിന്ന് വിട്ടുനില്‍ക്കുന്നു. യെമനില്‍ യുദ്ധം ചെയ്യുന്ന കക്ഷികളുടെ പ്രാഥമിക ശ്രദ്ധ യുദ്ധക്കളമാണ്, ക്ലാസ് മുറിയല്ല. തല്‍ഫലമായി, വിദ്യാര്‍ത്ഥികളുടെ കൊഴിഞ്ഞുപോക്ക് നിരക്ക് വര്‍ദ്ധിച്ചു. 6 മുതല്‍ 17 വരെ പ്രായമുള്ള 2.4 ദശലക്ഷം വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ സ്‌കൂളിന് പുറത്താണെന്ന് യുഎന്‍ റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ കണക്കാക്കുന്നു.
15 കാരനായ അബ്ദുള്‍ഹമീദ് മുഹമ്മദ് ഈ അധ്യയന വര്‍ഷം ഒമ്പതാം ക്ലാസിലാണ് പഠിക്കേണ്ടത്. പക്ഷേ ഇപ്പോള്‍ അവന് സനയില്‍ ഒരു തെരുവ് കച്ചവടക്കാരനാണ്. ഇപ്പോള്‍ അവന് പണം സമ്പാദിക്കുന്നതിനാല്‍, സ്‌കൂള്‍ അത്ര ആകര്‍ഷകമായി അവന് തോന്നുന്നുമില്ല. ‘ഞാന്‍ എന്റെ മാതാപിതാക്കള്‍ക്കായി ജോലി ചെയ്യുകയും പണം സമ്പാദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു, ഇത് സ്‌കൂളില്‍ സമയം ചെലവഴിക്കുന്നതിനേക്കാള്‍ നല്ലതാണ്’. മുഹമ്മദ് പറഞ്ഞു.
.
യുദ്ധകാലത്ത് വിദ്യാഭ്യാസം നിര്‍ത്തിയ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളില്‍ ഒരാളാണ് മുഹമ്മദ്. യെമനില്‍ ഏകദേശം 8 ദശലക്ഷം പേര്‍ക്ക് അടിസ്ഥാന വിദ്യാഭ്യാസം തുടരാന്‍ വിദ്യാഭ്യാസ സഹായം ആവശ്യമാണെന്ന് യുഎന്‍ പറയുന്നു. കാരണം എണ്ണമറ്റ കുടുംബങ്ങള്‍ക്ക് വിദ്യാഭ്യാസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചിലവുകള്‍ വഹിക്കാന്‍ കഴിയില്ല.
യെമനില്‍ ബാല സൈനികരെ റിക്രൂട്ട് ചെയ്യുന്നത് യുദ്ധകാലത്ത് ഒരു സാധാരണ രീതിയാണ്. സ്‌കൂളുകള്‍, പ്രത്യേകിച്ച് ഹൂത്തികളുടെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള പ്രദേശങ്ങള്‍, മൊബിലൈസേഷന്‍ ഹബ്ബുകളായി മാറിയിരിക്കുന്നു. പോരാളികളുടെ ലഭ്യത ഉറപ്പ് വരുത്തുന്നതിനുള്ള ഒരു അവിഭാജ്യ സമീപനമായാണ് ഹൂതി അധികാരികള്‍ കുട്ടികളെ റിക്രൂട്ട് ചെയ്യുന്നതെന്ന് സനയിലെ സ്‌കൂള്‍ അധ്യാപകനായ അലി പറഞ്ഞു.
‘മെയ്, ജൂണ്‍ മാസങ്ങളില്‍ നടന്ന വേനല്‍ക്കാല ക്യാമ്പുകള്‍ ആയിരക്കണക്കിന് സ്‌കൂള്‍ വിദ്യാര്‍ത്ഥികളെ ബോധവല്‍ക്കരിച്ചു. ഒരു കുട്ടിക്ക് തോക്ക് വഹിക്കാനും വെടിയുണ്ടകള്‍ നിറയ്ക്കാനും വെടിവയ്ക്കാനും കഴിയുമെങ്കില്‍, അവന് ഒരു മനുഷ്യനാണ്. അവന് ഒരു പോരാളിയാകാം. ഇതാണ് ഹൂത്തി ഗ്രൂപ്പിന്റെ ചിന്താരീതി’. അലി പറഞ്ഞു.
2020 ജനുവരിക്കും 2021 മെയ് മാസത്തിനും ഇടയില്‍ ഹൂത്തികള്‍ സേനയില്‍ ചേര്‍ത്ത ഏകദേശം 2,000 കുട്ടികള്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടതായി യുഎന്‍ വിദഗ്ധര്‍ കണക്കാക്കുന്നു. ഈ വര്‍ഷം ഏപ്രിലില്‍, സനയിലെയും യുണിസെഫിലെയും ഹൂത്തി അധികാരികള്‍ കുട്ടികളെ റിക്രൂട്ട്മെന്റ് തടയുന്നതിനും അവസാനിപ്പിക്കുന്നതിനുമുള്ള ഒരു കര്‍മ്മ പദ്ധതിയില്‍ ഒപ്പുവച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, കുട്ടികളെ മുന്‍നിരയിലേക്ക് അയയ്ക്കുന്നത് പൂര്‍ണ്ണമായും നിര്‍ത്തിയിട്ടില്ല.
‘ഒരു തലമുറ മുഴുവന്‍ ജനിച്ചതും വളര്‍ന്നതും യുദ്ധത്തിന്റെയും സംഘര്‍ഷത്തിന്റെയും നിഴലിലാണ്. വിദ്യാഭ്യാസമില്ലാതെ ഈ തലമുറയെ ഉപേക്ഷിക്കുന്നത് അപമാനകരമാണ്, അത് വലിയ വിപത്തിലേക്ക് നയിക്കും’. അലി കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു.
