റഷ്യ യുദ്ധം തുടങ്ങിയതിനുശേഷം യുക്രെയ്‌ന്റെ വിശാലമായ വിസ്തൃതിയില്‍ 174,000 ചതുരശ്ര കിലോമീറ്റര്‍ പ്രദേശം കുഴിബോംബുകള്‍ മൂലം മലിനമായതായാണ് വിലയിരുത്തല്‍. ഇംഗ്ലണ്ട്, വെയില്‍സ്, നോര്‍ത്തേണ്‍ അയര്‍ലന്‍ഡ് എന്നിവയെക്കാള്‍ വലിയ ഭൂവിസ്തൃതിയാണ് യുക്രൈനില്‍ മൈനുകളും കുഴിബോംബുകളും കൊണ്ട് തകര്‍ന്നിരിക്കുന്നതെന്ന് വ്യക്തം.
യുക്രെയിനില്‍ മറ്റൊരിടത്തേക്കാളും കൂടുതല്‍ കുഴിബോംബുകള്‍ ഖാര്‍കീവ് മേഖലയിലാണ് കണ്ടെത്തിയിട്ടുള്ളത്. 2022 ഫെബ്രുവരി 24 ന്, റഷ്യ അതിന്റെ സമ്പൂര്‍ണ്ണ അധിനിവേശം നടത്തുകയും ഖാര്‍കിവ് മേഖലയിലെ ഭൂപ്രദേശം പിടിച്ചെടുക്കുകയുമായിരുന്നു. റഷ്യന്‍ അതിര്‍ത്തിയോട് ചേര്‍ന്നുള്ള വടക്ക്-കിഴക്കന്‍ യുക്രെയ്‌നിന്റെ ഈ ഭാഗം റഷ്യ പിടിച്ചെടുക്കുകയും സ്വതന്ത്രമാക്കുകയും ചെയ്തു.
റഷ്യക്കാര്‍ തങ്ങളുടെ സ്ഥാനങ്ങള്‍ ഉറപ്പിക്കാനും യുക്രേനിയക്കാരെ തുരത്താനുമായാണ് കുഴിബോംബുകള്‍ വിന്യസിച്ചത്. അവര്‍ നഗരം വിട്ട് പോയെങ്കിലും മാരകമായ ഒരു കാല്‍പ്പാട് അവശേഷിപ്പിച്ചാണ് അവര്‍ മടങ്ങിയത്. ബാലക്ലിയ എന്ന ചെറുപട്ടണത്തില്‍, ഒരു അപ്പാര്‍ട്ട്‌മെന്റ് ബ്ലോക്കിന് അടുത്തുള്ള ഒരു സ്ഥലത്ത്, ഇതിനകം ആറ് പേഴ്സണല്‍ മൈനുകള്‍ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. സമീപത്തു തന്നെ 200 ഓളം എണ്ണം അവര്‍ നേരത്തെയും കണ്ടെത്തിയിരുന്നു. മൈനുകള്‍ പൊട്ടിത്തെറിച്ച് പലര്‍ക്കും ജീവനും അവയവങ്ങളും നഷ്ടപ്പെടുന്നു. സെപ്റ്റംബര്‍ മുതല്‍, ഖാര്‍കിവ് മേഖലയില്‍ മാത്രം കുറഞ്ഞത് 27 പേര്‍ കൊല്ലപ്പെടുകയും 118 പേര്‍ക്ക് പരിക്കേല്‍ക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. 55,000-ലധികം സ്ഫോടക വസ്തുക്കളാണ് പ്രദേശത്ത് നിന്ന് പലപ്പോഴായി കണ്ടെത്തിയത്.
കുഴിബോംബ് തിരഞ്ഞ്, കണ്ടെത്തി നിര്‍വീര്യമാക്കാന്‍ തയാറായി മുന്നോട്ടു വന്നിട്ടുള്ള നിരവധിയാളുകളുണ്ട്. ജീവന്‍ പണയം വച്ചുള്ള പ്രവര്‍ത്തിയായതിനാല്‍ അവരെ പ്രാദേശിക അധികാരികള്‍ ‘ഹീറോകള്‍’ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. എന്നിട്ടും അവരുടെ ശ്രമങ്ങള്‍ പൂര്‍ണമായി ഫലമണിയുന്നില്ല. കാരണം അത്രമേല്‍ ഗുരുതരമാണ് ഈ പ്രശ്‌നം. ബട്ടര്‍ഫ്‌ലൈ മൈനുകളാണ് പ്രദേശത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതലുള്ളത്. അവയ്ക്ക് മൂന്നോ നാലോ ഇഞ്ച് വീതിയും പ്രൊപ്പല്ലര്‍ ആകൃതിയുമുള്ള ഇവ റോക്കറ്റില്‍ നിന്ന് വീണ് ചിതറിക്കിടക്കുന്നതാണ്.
കുഴിബോംബ് അപകടത്തില്‍പ്പെട്ടവരെ എല്ലാ ദിവസവും ചികിത്സിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് പ്രദേശത്തെ ഡോക്ടര്‍മാര്‍ പറയുന്നു. നിര്‍ഭാഗ്യവശാല്‍, മിക്ക കേസുകളിലും, അജ്ഞാത സ്‌ഫോടകവസ്തുക്കളാല്‍ അപകടത്തില്‍ പെട്ട് എത്തുന്നവരുടെ ജീവന്‍ ദാരുണമായി അവസാനിക്കുകയാണ് പതിവെന്നും അവര്‍ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു.
കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷം ഫെബ്രുവരിയില്‍ റഷ്യയുടെ പൂര്‍ണ്ണ തോതിലുള്ള അധിനിവേശം ആരംഭിച്ചതിന് ശേഷം 724 പേര്‍ റഷ്യന്‍ ഖനികളാല്‍ പൊട്ടിത്തെറിച്ചതായും അവരില്‍ 226 പേര്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടതായും കഴിഞ്ഞ ആഴ്ച യുക്രൈന്‍ പ്രധാനമന്ത്രി ഡെനിസ് ഷ്മിഹാല്‍ പറഞ്ഞു. യുക്രൈനിലെ പ്രധാന നഗരമായ ഇസിയത്തില്‍ ഇരുപക്ഷവും അനധികൃത ആന്റിപേഴ്സണല്‍ മൈനുകള്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നതായി ഹ്യൂമന്‍ റൈറ്റ്സ് വാച്ച് ആരോപിച്ചു. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധം അവശേഷിപ്പിച്ച ഖനികള്‍ നീക്കം ചെയ്യാന്‍ കഴിഞ്ഞ 70 വര്‍ഷം ചെലവഴിച്ചു എന്നു പറയുമ്പോള്‍ തന്നെ മനസിലാക്കണം എത്രത്തോളം പ്രയത്‌നം ലോകം ഇക്കാര്യത്തില്‍ എടുത്തു എന്നുളളത്.
